De Bronzen Havik is dé prijs voor goed Gronings opdrachtgeverschap en ontwerp. De prijs moedigt opdrachtgevers aan om projecten integraal en in samenhang op te pakken, waarbij een inspirerende samenwerking tussen belanghebbenden tot meerwaarde leidt. De prijs besteed ook volop aandacht aan de rol die goed ontwerp kan spelen om tot de best mogelijke resultaten te komen.

De prijs is vernoemd naar Wijbrand Havik die dertig jaar lang, mede vanuit zijn rol als directeur van Libau en de Monumentenwacht Groningen, een warm pleitbezorger was van de waarden van het Groninger land. De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt en gaat naar het project of plan. Het wordt dus uitgereikt aan alle betrokkenen.

Met de Bronzen Havik vieren we het resultaat van de samenwerking. Daarbij hoeft het niet per se te gaan om een gebouwd tastbaar resultaat. Ook ontwerpend onderzoek met positieve impact op beleid en uitvoering valt onder de scope van deze prijs. Wat betreft het schaalniveau stellen we ook geen eisen. Van een geslaagde herbestemming en een uitgevoerd landschapsplan tot een nieuwe school, een versterkte woning of een overtuigende dorpsvernieuwing: alles mag meedoen. Goede architectuur, openbare ruimte, landschapsarchitectuur en stedenbouw: de Bronzen Havik stimuleert het allemaal.

Projecten die mee willen dingen naar de Bronzen Havik dienen opgeleverd te zijn tussen grofweg 1 januari van het jaar van de vorige editie en 1 januari van het dan lopende jaar. Groot of klein, woningbouw of kantoor, school of bedrijfspand, brug of tunnel, transformatie of herbestemming: alles kan. Ook projecten op het vlak van landschapsarchitectuur, stedenbouw en interieur zijn welkom. Net als relevant ontwerpend onderzoek en visievorming met een (bewezen) impact op de praktijk en het denken over ruimtelijke opgaven in Groningen.

De projecten moeten binnen de provinciegrens van Groningen liggen en/of betrekking hebben op dit gebied. Voor projecten die binnen de grenzen van de gemeente Groningen vallen, geldt een speciaal regime. Zo zijn overduidelijke stedelijke opgaven uitgesloten van deelname van de Bronzen Havik: grofweg het gebied van de ‘oude’ gemeente Groningen van voor de fusie met Ten Boer en Haren. Daarmee onderscheidt de provinciale architectuurprijs zich ook van de Groninger Architectuurprijs. De Bronzen Havik richt zich op de dorpen, kleinere steden in de provincie en het landschap, niet op de stad.

In principe staat het iedereen vrij om projecten in te dienen. Het maakt niet uit of je zelf als ontwerper, opdrachtgever, bouwer of adviseur betrokken bent. Daarnaast scouten de initiatiefnemers van de Bronzen Havik ook zelf. Zo proberen we iedere aflevering een zo compleet mogelijk overzicht te geven van ‘de nieuwe oogst’. 

Vanaf het moment van de lancering worden de inzendingen gedeeld op de site van de Bronzen Havik. In principe komen alle aangedragen projecten online. Wel houden de initiatiefnemers het recht om projecten niet mee te nemen. Zo moeten alle bouwwerken in ieder geval door kunnen gaan voor architectuur, stedenbouw of landschap met een grote of kleine a, s of l.

Belangrijk is ook dat ieder project dat gerealiseerd is, ook gerealiseerd dient te zijn binnen de kaders van de verstrekte omgevingsvergunning. Verder dient sprake te zijn van de volwaardige betrokkenheid van een ontwerper die ingeschreven staat in het Nederlands architectenregister of een buitenlands equivalent daarvan. Uitzonderingen zijn mogelijk. Daarover beslissen de initiatiefnemers van de Bronzen Havik.

Wanneer je een project indient en kans wil maken op de juryprijzen, voorzie ons dan meteen van de juiste informatie: van een leesbare projectomschrijving tot een aantal hoogwaardige foto’s en tekeningen. Op basis hiervan zal de vakjury de genomineerden bepalen. We ontvangen graag de volgende zaken:

Een overzicht van de meest relevante projectgegevens:

• Projectnaam

• Ontwerper

• Opdrachtgever

• Aannemer/ bouwer

• Andere betrokkenen

• Naam fotograaf

Tenminste 5 foto’s in hoge resolutie, zowel binnen- als buitenkant (.jpg) met naam betrokken fotograaf.

Plattegronden, doorsneden en aanzichten in één pdf.

Een projecttekst van ca. 500 – 800 woorden in Microsoft Word, Pages of OpenOffice Writer en in ieder geval voorzien van de volgende inhoud:

• Relatie met context, zowel historisch als huidig.

• Schrijf niet alleen over het gebouwde resultaat. Wij zijn vooral ook geïnteresseerd in het proces erachter en de ambities die ten grondslag liggen aan het project of plan. Wij vieren juist het resultaat van de samenwerking.

• Duidelijk laten zien hoe in dit project opgaven integraal en in samenhang worden opgepakt. Denk aan opgaven als woningbouw, klimaat, versterking, erfgoed, water, biodiversiteit, energietransitie en landbouw.

• Ook ontwerpend onderzoek met positieve impact op beleid en uitvoering valt onder de scope van de prijs. Ook deze onderzoeken kan je indienen.  

In 2024 vindt de eerste editie van de Bronzen Havik plaats. Omdat wij vinden dat die al veel eerder had moeten plaatsvinden, kunnen betrokken partijen met terugwerkende kracht hun projecten inzenden. Projecten die tot 5 jaar geleden zijn opgeleverd mogen meedoen. Dus projecten die zijn opgeleverd tussen grofweg 1 januari 2019 en 1 januari 2024 kunnen worden ingezonden voor de Bronzen Havik 2024.

Tot 1 november 2024 konden projecten worden ingezonden.

Elke twee jaar stellen de initiatiefnemers van De Bronzen Havik een vakjury samen – of laten deze samenstellen door een collega-instelling en/of provincie/regio elders in het land. Juist door een partij van buiten te vragen een jury samen te stellen, krijg je een echte blik van buiten. Daarbij helpt het enorm bij de uitwisseling van kennis tussen regio’s en vakgemeenschappen.

De vakjury bestaat uit minimaal 6 personen en is altijd een afspiegeling van het werkveld: opdrachtgever, ontwerper (landschapsarchitect, stedenbouwkundige, architect), bouwer/uitvoerder, beleidsmaker, erfgoeddeskundige. De jury is onafhankelijk en in staat om op basis van gedegen kennis op het vlak van (landschaps)architectuur, ontwerp en project- dan wel ruimtelijke ontwikkeling een oordeel te vellen over de oogst van de afgelopen twee jaar. 

Voor de prijsuitreiking bezoekt en bestudeert de vakjury alle genomineerde projecten. Dat doet zij samen met een vertegenwoordiging van de initiatiefnemers die waar nodig informatie over de projecten kan verstrekken. Er wordt gekeken naar zowel de samenhang tussen groen, openbare ruimte en het gebouw, als naar interieur en exterieur en naar al die opgaven die ons te wachten staan en waarbij een breed palet aan partijen op de juiste manier samenwerkt. Op grond van haar bevindingen komt de jury tot een oordeel. Ze bepalen hun nummers 1,2 en 3 en motiveren dit in een juryrapport. De bevindingen worden door de jury mondeling toegelicht tijdens de prijsuitreiking.

De publieksjury bestaat uit zes bewoners met belangstelling en hart voor ontwerp en leefkwaliteit in de provincie Groningen. De jury is een dwarsdoorsnede van de Groninger bevolking. Ze gaan op dezelfde dag als de vakjury langs de door de vakjury genomineerde projecten of bestuderen de genomineerde projecten uitvoerig.

Om tot een goed oordeel te kunnen komen, krijgen alle leden van de publieksjury vooraf inzicht in hetzelfde materiaal op grond waarvan de vakjury ook haar nominaties bepaalt: de ingezonden foto's, tekeningen, plattegronden en projectteksten.

Aansluitend op de tour langs de genomineerden bepalen de leden van de publieksjury hun winnaars. Hoe zij dat doen, en op grond van welke criteria: dat is aan de juryleden. Net als de vakjury, legt de publieksjury haar bevindingen vast in een juryrapport.

Vanaf 10 november kan je op deze website een maand lang stemmen op je favoriete project. Stemmen kan op alle ingezonden projecten voor de Bronzen Havik, dus ook op de projecten die niet door de vakjury of publieksjury worden genomineerd. Het best scorende project krijgt een eervolle vermelding tijdens de prijsuitreiking van de Bronzen Havik.

De Bronzen Havik is een initiatief van de provincie Groningen, Nationaal Coördinator Groningen (NCG), Stichting Platform GRAS en Stichting Libau. We werken samen met de Groninger Architectuurmaand.

Je kan contact met ons opnemen via mail@bronzenhavik.nl.

Alle foto's op deze website zijn gemaakt door Peter de Kan, tenzij anders vermeld.

De Federatie Ruimtelijke Kwaliteit heeft voor de eerste editie van de Bronzen Havik de vakjury samengesteld. De vakjury bestaat uit:

• Enno Zuidema, onafhankelijk regiobouwmeester bij Nationaal Coördinator Groningen. Niet-stemmend voorzitter van de vakjury

• Jef Mühren, directeur bij MOOI Noord-Holland

• Jessica Hammerlund, stadsbouwmeester Enschede

• Klaske Havik, hoogleraar Methoden van Analyse en Verbeelding aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft

• Catherine Visser, architect en mede-oprichter van DaF Architecten

• Mendel Robbers, creatief directeur bij Schipper Bosch

• Marc Nolden, zelfstandig landschapsarchitect

• Wijnand Galema, architectuurhistoricus