Het Hogeland College

Voor Wiersema architecten is hun ontwerp een interpretatie van dorps bouwen. De uitbreiding heeft een zachte inpassing in het dorpssilhouet van Uithuizen. Ze bouwden in vele opzichten lokaal, zo werd de klei van de baksteen die ze gebruikten 15 km verderop gewonnen.

De nieuwbouw voor Het Hogeland College te Uithuizen is een hedendaagse vertaling van de uitgangspunten en wensen van de opdrachtgever, die vroeg om een architectuur die gebaseerd was op de vormgeving van de Amsterdamse School die op het Groningse platteland veelvuldig aanwezig is. De (technische) aanleiding voor het project was de noodzakelijke veiligheidsoperatie als gevolg van het aardbevingsdossier in de regio. Een deel van het oorspronkelijke schoolgebouw van architect Vegter (vml. Rijksbouwmeester) uit 1963 moest vervangen worden.

De verweving van de moderniteit van Vegter met de wens voor lokale (culturele) identiteit heeft geleid tot een architectonische dialoog tussen tijden en stijlen. De compositie van de verschillende volumes rond een centrale patio is plastisch én abstract. De detaillering is kloek en minimalistisch, wat de geometrie van de gebouwcompositie sterk doet uitkomen. Het metselwerk van Vegter is traditioneel. Het nieuwe metselverband is hedendaags, scherp en voegloos, waardoor de gebakken klei sterk spreekt. De eenheid in dak- en gevelvlak geeft een geometrische vertaling van de omliggende eenvoudige dorpse huisvormen in schaal en materiaal. De kenmerkende rood-witte dakrand van Vegter herhaald zich in tableaus van geglazuurd tegelwerk in de nieuwe gevels.   

De gekozen warmrode baksteen komt zowel cultureel als fysiek voort uit het Groningse landschap. Het sluit aan bij de lokale baksteenarchitectuur van woonhuizen, boerderijen en eeuwenoude kerken in de dorpen. De klei is gewonnen op 12km afstand van de bouwplaats op een plek waar de weilanden, na de afgraving, door Natuurmonumenten zijn herontwikkeld tot wetland-natuurweidegebied.

Het interieur van de school is bijzonder ruimtelijk. Alle lokalen hebben een schuin plafond, waardoor ze deels heel hoog zijn (tot 4,5 meter). Daglicht komt van drie zijden (hoog, laag en in het schuine dakvlak).Dit geeft veel visueel comfort en optimale cross-ventilatie door de te openen ramen geven een natuurlijke verkoeling op warme dagen.

De lokalen zijn onderling verbonden door brede glazen schuifpuien. De enfilade van ruimtelijke transparantie en royaal invallend daglicht geeft de ruimte een bijna poëtische ervaring. Het is een zinnenprikkelend decor voor het onderwijs. 

Flexibel en efficiënt

Nog niet bekende inzichten in het onderwijs kunnen op termijn worden ingepast. De draagstructuur van de school is losgekoppeld van de gekozen indeling. Hierdoor kan de indeling op termijn eenvoudig worden aangepast aan voortschrijdend inzicht in de onderwijswereld. De schuifpuinen faciliteren transformatie op dagelijkse basis: de schooldag kan klassikaal beginnen en naar behoefte steeds meer veranderen in open leergebieden met individuele werkplekken.

De gevraagde bergruimte is als onderdeel van de ruimtelijkheid integraal mee ontworpen. De kasten zijn als roomdividers deels vrij in de ruimte geplaatst en zoneren daarmee de vloeiende ruimtelijkheid.

De patio vormt het lichtgevende hart van de school. De schuine dakvormen zijn gevormd naar de beweging van de zon en geven zoveel mogelijk ruimte aan het zowel het vroege ochtend- als het late middaglicht. De lage patiowanden, het lichte stof van de zonneschermen en de witte tegelvloer geven deze buitenruimte een rustgevende, menselijk maat.

 Maatschappelijke waarde

Tijdens de bouw kreeg Wiersema architecten de vraag vanuit Gemeente Het Hogeland om de hoek op de oostgevel te verfraaien. Door slim en efficiënt ontwerpen bleef er een fors bedrag aan bouwbudget over. In plaats van enkel verfraaiing, deed het architectenbureau daarom het voorstel om met een eenlaags uitbouw die richting de straat met een ronde vorm uitsteekt, een visuele begeleiding naar de ingang van de school te maken. Ook dachten ze na over de maatschappelijke bijdrage van dit initiatief. Omdat op de begane grond van het oostelijk gebouwdeel het kookonderwijs plaatsvindt kan in de nieuwe aanbouw het onderwijskundige en praktijkdeel bij elkaar gebracht worden in de vorm van een buurtrestaurant.

Om de restaurantfunctie mogelijk breder te maken is contact gezocht met de stichting Resto VanHarte. Op meerdere plekken in Nederland, waaronder ook in het Calvijn College dat het architectenbureau ontwierp in Amsterdam, werkt die met instellingen en gemeenten samen om ontmoetingsplekken in combinatie met het aanbieden van een maaltijd aan te bieden. Het is een waardevolle bijdrage in het kader van bestrijding van eenzaamheid. Op veel plekken in Nederland is dit al een geslaagd concept. Een mooie aanvulling voor het praktijkonderwijs van de school. Zo kan de school leerplekken aanbieden bij het ontwikkelbedrijf en tegelijkertijd mensen met elkaar in contact brengen.

Schooltuinen

De afronding van het gehele project volgt met de realisering van de twee schooltuinen waar Wiersema architecten op dit moment samen met gemeente en school een ontwerp voor maken. De 2 educatieve heemtuinen staan ter ondersteuning van het onderwijs, niet alleen zullen ze bijdragen aan de lokale biodiversiteit en creëren ze een waterbuffer, er zullen hier kruiden en andere gewassen worden verbouwd die gebruikt kunnen worden in de keuken van het buurtrestaurant.